Vai Trò Kẽm Với Cây Trồng – Đồng Hành Cùng Sản Xuất Nông Nghiệp

Trong thế giới tự nhiên này, cây trồng đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Chúng không chỉ cung cấp thức ăn, mà còn tạo ra không khí trong lành và cảnh quan thiên nhiên đẹp mắt. Để cây trồng phát triển và phát triển mạnh mẽ, chúng cần nhận đủ các nguyên tố vi lượng và khoáng chất cần thiết. Một trong những khoáng chất quan trọng nhất mà cây trồng cần là kẽm. Vậy Vai trò kẽm với cây trồng quan trọng như thế nào? Hãy cùng hoccungthukhoa.vn tìm hiểu nhé!

vai-tro-kem-voi-cay-trong
Tìm hiểu về kẽm

Tác dụng của Kẽm đối với cây trồng 

Nguyên tố kẽm có vai trò quan trọng trong dinh dưỡng cây trồng, Vai trò kẽm với cây trồng ví dụ như ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp axit indol acetic sinh học; là thành phần cần thiết của men metallo-enzymes carbonic, anhydrase, và alcohol dehydrogenase. Vai trò kẽm với cây trồng quan trọng trong quá trình tổng hợp axit nucleic và protein. 

Đặc biệt, kẽm cũng giúp tăng cường khả năng sử dụng đạm và lân trong cây. Theo như những nghiên cứu của chúng tôi cho thấy thiếu kẽm có thể làm giảm năng suất lên tới 50% mà không hiển thị triệu chứng gì. Trong trường hợp cây bị thiếu kẽm nghiêm trọng, triệu chứng thiếu dinh dưỡng thường xuất hiện chủ yếu ở các lá trưởng thành hoàn toàn, thường là lá từ thứ hai và thứ ba từ trên xuống.

vai-tro-kem-voi-cay-trong
Tác dụng của Kẽm đối với cây trồng

Trên cây bắp, nếu thiếu kẽm, lá sẽ có dải màu vàng nhạt đến một dải mô màu trắng hoặc vàng với các sọc đỏ tía nằm giữa gân lá và mép lá, thường xảy ra chủ yếu ở phần dưới của lá. Trên cây lúa, sau 15-20 ngày sau khi cấy, sẽ xuất hiện những đốm nhỏ màu vàng nhạt rải rác trên các lá già, sau đó mở rộng và trở thành màu tối, cuối cùng lá trở thành màu đỏ và khô trong vòng 1 tháng. Đối với nhóm cây có trái, như cam, chanh, sau khi thiếu kẽm, lá sẽ có màu vàng không đều giữa các gân lá, lá non trở nên ngắn và hẹp, quá trình hình thành quả suy giảm mạnh, và các cây có cành sẽ khô ở đầu và chột ngọn.

Theo tôi được biết:

  • Có thống kê cho thấy rằng ước tính khoảng 20-30% số loại cây trồng trên thế giới bị thiếu hụt kẽm, ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất cây trồng.
  • Nghiên cứu đã chứng minh rằng việc bổ sung 1kg phân kẽm phù hợp cho mỗi ha đất có thể tăng năng suất cây trồng lên đến 10-15%.
  • Bên cạnh đó, khả năng hấp thụ kẽm của cây trồng cũng phụ thuộc vào mức độ pH của đất. Đất có pH trung tính (7.0) thường giúp cây hấp thụ kẽm tốt hơn.

Vai trò của kẽm (Zn) đối với cây trồng 

  • Kẽm (Zn2+) là thành phần của men carboxylase kích thích sự giải phóng CO2 trong diệp lục và kích thích quá trình quang hợp của cây trồng; vai trò của kẽm đối với cây trồng có liên quan đến quá trình hình thành hormone sinh trưởng. Kẽm tham gia vào quá trình tổng hợp protein và hình thành hạt, thúc đẩy tăng trưởng và sự sống của thực vật. 
  • vai trò của kẽm đối với cây trồng có tác động đến các quá trình sinh lý sinh hóa sau: hấp thụ chất dinh dưỡng khoáng (hấp thụ dinh dưỡng và cố định Nitơ), quá trình hô hấp, quá trình quang hợp, quá trình tổng hợp hữu cơ (glucid, protein, axit nucleic và hormone điều hòa tăng trưởng), quá trình vận chuyển (thoát hơi nước và chuyển hóa carbohydrat), quá trình sinh trưởng (hình thành các mô mới) và khả năng chống lạnh và chống nóng của cây. 
  • Vai trò kẽm với cây trồng: Zn2+ ảnh hưởng đến quá trình hình thành nhiều loại hợp chất quan trọng trong cây như tinh bột, protein, phospholipid, vitamin C, auxin, các hợp chất phenol, tannin, protein và enzyme. 
  • Hàm lượng Zn2+ trong cây thường dao động từ 15-22mg/kg chất khô. Nhiều loại cây trồng cho thấy nhu cầu bổ sung kẽm là cần thiết. Những loại cây trồng thể hiện nhu cầu bổ sung kẽm nhất là: lúa, ngô, cây ăn quả như cam, quýt, bưởi, chanh, đào, lê và táo. Trong nhóm cây họ đậu, cây đậu ăn quả non như đậu cô ve, đậu cô bơ và đậu đũa thường thể hiện nhu cầu bổ sung kẽm. Tác động của kẽm (Zn) đối với cây trồng.
vai-tro-kem-voi-cay-trong
Tác động của kẽm (Zn) đối với cây trồng (Hình ảnh minh họa)

Tôi đã từng trải qua một trường hợp, khi cây trồng trong vườn nhà tôi bị thiếu kẽm, chúng trở nên yếu đuối và không phát triển đúng mong đợi. Tuy nhiên, sau khi bổ sung kẽm thông qua việc sử dụng phân bón, cây trồng đã nhanh chóng phục hồi và đạt được sự phát triển rõ rệt. Câu chuyện này cho thấy sự quan trọng của kẽm đối với cây trồng

Biểu hiện độc của kẽm trên cây trồng 

Triệu chứng của ngộ độc kẽm trên cây trồng không rõ ràng. Cây bị ngộ độc kẽm sẽ xuất hiện các đốm màu tối hoặc vệt trên lá non, và nghiêm trọng hơn, lá sẽ có màu đỏ đậm đặc biệt ở cuống lá và xung quanh mép lá. Nó có thể gây hư hại cho rễ và làm cho cây trở thành màu vàng và héo. Ngộ độc kẽm cũng ức chế quá trình hấp thụ sắt và xuất hiện triệu chứng thiếu sắt đặc trưng trên cây trồng bị ngộ độc kẽm.

vai-tro-kem-voi-cay-trong
Biểu hiện độc của kẽm trên cây trồng

Cây trồng bị ngộ độc trong trường hợp lượng phân bón chưa dư nhưng vì các chất có tác động lẫn nhau, khi một chất xuất hiện, nó sẽ gây thiếu chất khác. Ví dụ, với kẽm (Zn), mỗi khi sử dụng thuốc trừ sâu chứa kẽm, cây thường trở nên xanh hơn. Với kẽm, đất ĐBSCL không thiếu, nhưng do việc sử dụng phân ure với liều lượng quá cao, cây không thể hấp thụ từ đất, vì vậy khi xịt kẽm lên lá cây sẽ hấp thụ được. Từ đó, cây sẽ trở nên xanh hơn.

Cây trồng thiếu kẽm (Zn) 

Một số biểu hiện thường gặp khi cây trồng thiếu kẽm (Zn2+) bao gồm lá hẹp và nhỏ, phiến lá mất màu xanh, gân lá vẫn xanh, các đốm chết phát triển trên các lá kể cả gân lá, chóp lá và mép lá non bị biến dạng, mọc xiên lệch, chuyển sang màu vàng trắng và xoăn ra. Số quả giảm mạnh, năng suất và chất lượng thấp.

Biểu hiện của cây trồng thiếu kẽm 

  • Xuất hiện chủ yếu trên các lá đã trưởng thành hoàn toàn (lá thứ hai và thứ ba từ trên xuống). Thiếu kẽm, xuất hiện các đốm nhỏ rải rác hoặc các vệt sọc màu vàng nhạt chủ yếu trên các lá đã trưởng thành, các lá non trở nên ngắn, hẹp và mọc xiên lệch, các cánh mắt ngọn trở nên ngắn lại, cây thấp, rất khó ra hoa. 
  • Trên cây ngô, nếu thiếu kẽm, lá sẽ có dải màu vàng nhạt đến một dải các mô màu trắng hoặc vàng với các sọc đỏ tía nằm giữa gân lá và mép lá, thường xảy ra chủ yếu ở phần dưới của lá. 
  • Trên cây lúa, sau 15-20 ngày sau khi cấy, các đốm nhỏ màu vàng nhạt xuất hiện trên các lá già sau đó mở rộng và trở thành màu tối, toàn bộ lá trở thành màu đỏ và khô trong vòng 01 tháng. 
  • Đối với nhóm cây có trái (cam, chanh, bưởi), lá úa vàng xuất hiện không đồng đều giữa các gân lá, lá non trở nên ngắn và hẹp, quá trình hình thành quả suy giảm mạnh, các cây có cành bị khô ở đầu cành và dần suy kiệt. Tác động của kẽm (Zn) đối với cây trồng
vai-tro-kem-voi-cay-trong
Biểu hiện của cây trồng thiếu kẽm

Biện pháp khắc phục thiếu kẽm 

Sử dụng các loại phân bón chứa kẽm. Sunfat kẽm (ZnSO4) là loại phân bón chứa kẽm được sử dụng phổ biến nhất, có thể bón gốc hoặc phun lên lá, khi lá gần trưởng thành. Phun dung dịch sunfat kẽm 0,1-0,5% lên lá. Việc sử dụng phân kẽm qua lá là biện pháp cung cấp kẽm hiệu quả cho cây.

Kẽm trong đất 

  • Lượng kẽm dự trữ trong lớp đất mặt khoảng 120-170kg/ha. Lượng kẽm dễ bị tiêu thụ thay đổi theo pH, hàm lượng phốt-phát, chất hữu cơ và đất sét. Kẽm khó tan nhiều khi pH quá acid hoặc quá kiềm. Trong khoảng pH 6-8, kẽm thường khó tan. 
  • Hiện tượng thiếu kẽm thường xảy ra ở đất có hàm lượng phốt-phát cao. Rất nhiều thí nghiệm đã chỉ ra mối quan hệ rõ ràng giữa phốt-phát và kẽm trong đất. Nếu đất chứa nhiều yếu tố này, sẽ làm giảm khả năng cung cấp yếu tố kia. 
  • Trong đất thiếu một yếu tố nào đó, việc bổ sung phân thiếu yếu tố đó sẽ dẫn đến thiếu yếu tố kia. Vì vậy, phải thêm thành phần kẽm vào phân lân. Hiện tượng này chưa được nghiên cứu kỹ về cơ chế. Giải thích bằng hiện tượng kết tủa phốt-phát kẽm chưa đủ để làm sáng tỏ vấn đề này. 
vai-tro-kem-voi-cay-trong
Tác dụng của kẽm đối với đất trồng
  • Hạn chế kẽm cũng thể hiện ở nhiều loại đất có hàm lượng chất hữu cơ cao, đặc biệt là các loại đất được bón quá nhiều phân chuồng. Cũng đã nhận thấy thiếu kẽm khi đất được tiệt trùng bằng hấp or formalin. Vì vậy, ước lượng rằng hiện tượng thiếu kẽm xảy ra khi bón phân hữu cơ, cũng như khi bón quá nhiều phân lân, do hoạt động vi sinh vật. Trong các trường hợp có nhiều phốt-phát và chất hữu cơ, hoạt động vi sinh vật mạnh mẽ và cố định kẽm. Nhiều kết quả thí nghiệm cũng chỉ ra rằng các khoáng chất sét và cacbonat canxi và magnesium có khả năng hút kẽm mạnh. 
  • Vì vậy, kẽm di chuyển ít trong đất và ít bị rửa trôi và mất đi. Nhưng các kết quả này cũng chỉ ra rằng đất nặng, trung tính và kiềm, chứa MgCO3, CaMg (CO2)2 hoặc CaCO3, thường thiếu kẽm.

FAQ – Câu hỏi về vai trò của kẽm với cây trồng

Cây trồng cần bao nhiêu kẽm để phát triển mạnh mẽ? 

Cây trồng cần kẽm ở mức nhất định để phát triển mạnh mẽ. Mức độ cần thiết có thể khác nhau tùy thuộc vào loại cây và giai đoạn phát triển. Tuy nhiên, thông thường, cây trồng cần khoảng vài phần triệu đến vài phần tỷ lượng kẽm trong đất để đảm bảo phát triển tốt.

Làm thế nào để biết rằng cây trồng thiếu kẽm? 

Có một số dấu hiệu cho thấy cây trồng thiếu kẽm. Những dấu hiệu thông thường bao gồm lá màu vàng hoặc mất màu, sự chậm phát triển của cây và quả nhỏ và không phát triển đầy đủ. Nếu bạn nhìn thấy những dấu hiệu này trên cây trồng của mình, có thể cây trồng đang thiếu kẽm và cần được bổ sung.

Có cách nào khắc phục hiệu quả khi cây trồng thiếu kẽm? 

Có, có nhiều cách khắc phục khi cây trồng thiếu kẽm. Một cách đơn giản là sử dụng phân bón chứa kẽm để cung cấp ngay lập tức lượng kẽm cần thiết cho cây trồng. Ngoài ra, bạn cũng có thể tăng cường việc cung cấp kẽm trong đất bằng cách sử dụng phân bón hữu cơ và tái chế đất. Nếu cây trồng của bạn đang trong giai đoạn non trẻ, việc tưới nước có chứa kẽm cũng có thể giúp nhanh chóng khắc phục tình trạng thiếu kẽm.

vai-tro-kem-voi-cay-trong

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò kẽm với cây trồng. Kẽm không chỉ giúp cây trồng phát triển mạnh mẽ và năng suất tốt hơn, mà còn giúp chúng chống lại các bệnh tật và tăng cường hệ thống miễn dịch. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc ý kiến nào, hãy để lại bình luận dưới đây. Chia sẻ bài viết này với mọi người để chúng ta cùng nhau tìm hiểu thêm về vai trò của kẽm và đảm bảo cây trồng phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh. Học cùng thủ khoa Cảm ơn bạn đã đọc và chia sẻ!

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *