Tiệt Trùng Là Gì? Tìm Hiểu Thông Tin Chi Tiết Về 8 Phương Pháp Tiệt Trùng Cơ Bản

Tiệt trùng là gì? Phương pháp tiệt trùng nào hiện đang được sử dụng? Khác biệt giữa tiệt trùng, thanh trùng, sát trùng và ức chế sinh khối là gì? Đó là những câu hỏi mà nhiều người đã gửi đến hoccungthukhoa.vn trong thời gian qua. Và hôm nay, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi này trong bài viết dưới đây. Hãy cùng tìm hiểu ngay bây giờ.

Tiệt trùng là gì? Khái niệm tiệt trùng

Tiệt trùng là một khái niệm quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và đảm bảo an toàn cho con người. Điều này liên quan đến quá trình loại bỏ các vi khuẩn, vi rút và các tác nhân gây bệnh khác, từ một vật thể hoặc môi trường, nhằm ngăn chặn sự lây lan và tái nhiễm bệnh.

Bạn đang xem: Tiệt Trùng Là Gì? Tìm Hiểu Thông Tin Chi Tiết Về 8 Phương Pháp Tiệt Trùng Cơ Bản

Có nhiều cách để tiệt trùng và giữ cho môi trường xung quanh sạch sẽ và không gây nguy hiểm cho sức khỏe. 

• Một phương pháp tiệt trùng phổ biến là sử dụng các chất kháng khuẩn. Các chất kháng khuẩn này có tác dụng giết chết hoặc làm giảm số lượng vi khuẩn và vi rút gây bệnh. Chẳng hạn, trong y tế, các chất kháng khuẩn như cồn y tế và dung dịch iod được sử dụng để tiệt trùng các dụng cụ y tế trước khi sử dụng để phẫu thuật. Trong đời sống hàng ngày, ta cũng có thể sử dụng các chất kháng khuẩn để tiệt trùng nồi nấu, đồ gia dụng hoặc các vật dụng cá nhân.
• Ngoài chất kháng khuẩn, còn có những phương pháp tiệt trùng khác dựa trên các quá trình vật lý. Một quá trình tiệt trùng phổ biến khác là nhiệt độ cao. Vi khuẩn và vi rút thường không thể sống sót ở nhiệt độ cao. Vì vậy, đun sôi nước, sấy nóng hoặc sử dụng lửa có thể được sử dụng để tiệt trùng các vật liệu không bị hỏng bên trong ruộng, nhà bếp hoặc các khu vực y tế.

Quá trình tiệt trùng cũng có thể sử dụng áp suất cao. Bằng cách tạo ra áp suất cao trong một không gian hạn chế, chúng ta có thể loại bỏ vi khuẩn và vi rút. Các công nghệ tiệt trùng áp suất cao đang được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm và y tế để bảo đảm an toàn thực phẩm và dụng cụ y tế.

Khái niệm tiệt trùng là gì rất quan trọng vì nó giúp ngăn chặn sự lây lan các bệnh truyền nhiễm. Vi khuẩn và vi rút có thể tồn tại trong môi trường trong thời gian dài và lây lan qua việc tiếp xúc với vật bị nhiễm và sau đó tiếp xúc với con người. Khi con người tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh này, họ có thể mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như viêm phổi, tiêu chảy hoặc cảm lạnh. Vì vậy, việc tiệt trùng là cách hiệu quả nhất để ngăn chặn sự lây lan bệnh và bảo vệ sức khỏe con người.

Các phương pháp tiệt trùng

Phương pháp 1: Tiệt trùng bằng hơi nước

– Phương pháp tiệt trùng bằng hơi nước là phương pháp phổ biến nhất hiện nay, sử dụng nồi hấp để tiệt trùng.

– Hơi nước được đun nóng đến nhiệt độ tối thiểu 121 độ C và được bơm vào buồng hấp để tạo áp suất và nhiệt độ cao. Áp suất và nhiệt độ cao của hơi nước sẽ làm biến dạng các phân tử chủ yếu là protein, đồng thời ngăn chặn vi sinh vật nhân bản và tiêu diệt chúng hoàn toàn.

– Sau khi tiệt trùng, vật phẩm được mang ra khỏi buồng hấp và hơi nước trong quá trình tiệt trùng cũng được loại bỏ hoàn toàn bằng cách giảm từ từ áp suất trong buồng hấp. Áp suất dưới mức áp suất môi trường và quạt xả nhiệt sẽ giúp làm mát vật phẩm bên trong.

– Với phương pháp này, vi sinh vật sẽ được tiêu diệt hoàn toàn nếu được thực hiện đúng cách. Đối với vi sinh vật có khả năng kháng thuốc mạnh, cần tăng nhiệt độ và thời gian tiệt trùng.

Phương pháp 2: Tiệt trùng bằng nhiệt độ

Tiệt trùng bằng khí nóng khô

– Đây là một phương pháp tiệt trùng trước khi phương pháp tiệt trùng bằng hơi nước được phát triển và yêu cầu một thời gian lâu hơn. Phương pháp này sử dụng tủ sấy để tiệt trùng.

Xem thêm : Magnesium Hydroxide Là Gì? Những Vai Trò Quan Trọng Trong Lĩnh Vực Dược Phẩm

– Sử dụng khí nóng cưỡng bức để tăng tốc độ truyền nhiệt đến vi sinh vật, sau đó giảm nhiệt và thời gian để tiêu diệt vi sinh vật. Thời gian tiệt trùng giảm khi nhiệt độ càng cao. Nguyên tắc này giúp giảm tác động của nhiệt đến các loại thực phẩm.

– Phương pháp này phù hợp với các vật phẩm chịu nhiệt như bột và vật liệu bằng thép.

Tiệt trùng bằng cách đốt

– Vật liệu bằng kim loại được đốt bằng cồn. Phương pháp này tiêu diệt vi sinh vật hiệu quả nhưng có thể làm hỏng các dụng cụ.

Phương pháp 3: Phương pháp Tyndalization

– Đây là một phương pháp lỗi thời, tốn thời gian, được đặt theo tên của nhà vật lý Tyndall.

– Nước được đun sôi trong khoảng 20 phút ở áp suất khí quyển, sau đó được làm mát và ủ trong 1 ngày. Quá trình này được lặp lại 3 – 4 lần để làm giảm hoạt tính của vi khuẩn. Phương pháp này không hiệu quả với prion.

Phương pháp 4: Tiệt trùng bằng hạt thủy tinh

– Sử dụng nhiệt độ 250 độ C để nung nóng hạt thủy tinh dẫn nhiệt, sau đó nhúng các dụng cụ vào các hạt để loại bỏ chất ô nhiễm.

– Tuy FDA và CDC đã ngừng sử dụng phương pháp này từ năm 1977, nhưng nó vẫn được sử dụng ở châu Âu và Israel.

Phương pháp 5: Tiệt trùng bằng hơi nóng ẩm

– Phương pháp này sử dụng hơi nước căng và bão hòa ở nhiệt độ trên 100 độ C. Nhiệt độ duy trì ở mức 120 độ C cho các vật phẩm nhiễm vi sinh vật.

– Có hai cách thực hiện: đun sôi và sử dụng chỏ sôi.

• Đun sôi: Do nhiệt độ không cao, nên không thể tiệt trùng tuyệt đối.
• Sử dụng chỏ sôi: Sử dụng nồi hấp với một cái chỏ sôi: Một ngăn dưới để đổ nước, ngăn trên để xếp các dụng cụ, có vùng có vít chặt vào thành nồi và trên đó có van xả hơi. Phương pháp này có thể tiêu diệt cả nha bào, nhưng khó khống chế được nhiệt độ và chỉ hấp thụ một số ít dụng cụ, có khả năng gây ô nhiễm môi trường.

Phương pháp 6: Tiệt trùng bằng bức xạ

– Tiệt trùng bằng bức xạ sử dụng chùm electron, tia X, tia gamma hoặc các loại tia xạ nguyên tử khác để tiêu diệt vi sinh vật.

• Bức xạ không gây ion: Sử dụng tia tử ngoại, hiệu quả trong môi trường không có bụi.
• Bức xạ gây ion: Sử dụng tia gamma xuyên qua, thường được sử dụng với các dụng cụ và miếng băng trong các túi đóng gói sẵn, chỉ sử dụng cho dây kg và các dụng cụ nhạy cảm với ethylenoxid và nhiệt độ. Khi thực hiện phương pháp này, người thực hiện cần mang đồ bảo hộ lao động.

Phương pháp 7: Tiệt trùng bằng ethylenoxid và formaldehyd

Xem thêm : Hexane Là Gì? Có Độc Không? Tầm Quan Trọng Của Hexan Trong Đời Sống

Phương pháp này sử dụng ethylenoxid để tiêu diệt vi sinh vật. Tuy nhiên, ethylenoxid là một chất độc, vì vậy cần phải cẩn thận khi sử dụng.

Phương pháp 8: Phương pháp lọc vô trùng

Phương pháp này được sử dụng để tiệt trùng các loại thuốc, dung dịch protein không ổn định trong quá trình chế biến thuốc. Một màng lọc vi sinh với lỗ màng có kích thước 0,22 nm có thể lọc nhiều loại vi sinh vật, trừ một số loại vi khuẩn tụ cầu.

Phân biệt tiệt trùng, thanh trùng, ức chế sinh và sát trùng

– Tiệt trùng là quá trình tiêu diệt và loại bỏ hoàn toàn các vi sinh vật sống trong một môi trường hoặc một vật thể cụ thể.

– Thanh trùng là phương pháp sử dụng nhiệt độ để ngừng hoạt động của các vi sinh vật gây bệnh trong chất lỏng. Nhiệt độ của phương pháp tiệt trùng cao hơn so với thanh trùng.

– Ức chế sinh là phương pháp ức chế quá trình sinh sản của vi sinh vật trong các điều kiện bằng nhiều phương pháp phức tạp như tia tử ngoại. Tuy nhiên, phương pháp này có thể không hiệu quả vì một số vi sinh vật có khả năng tái sinh trong điều kiện thích hợp.

– Sát trùng là phương pháp sử dụng chất lỏng hóa chất (chưa đạt tiêu chuẩn để được sử dụng trong quá trình tiệt trùng) để tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh. Với các loại thuốc sát trùng thông thường, khó có thể tiêu diệt chồi bào vi khuẩn và các vi sinh vật có kháng thuốc.

FAQ – Câu hỏi thường gặp về Tiệt Trùng Là Gì

1. Tiệt trùng chỉ liên quan đến vi khuẩn và vi rút hay có thể tiêu diệt tất cả loại tác nhân gây bệnh khác?

Tiệt trùng không chỉ liên quan đến vi khuẩn và vi rút mà còn có thể tiêu diệt nhiều loại tác nhân gây bệnh khác như nấm, ký sinh trùng và các tác nhân gây bệnh khác.

• Tiệt trùng có thể tiêu diệt các loại vi khuẩn và vi rút hoàn toàn không?

Tiệt trùng có thể tiêu diệt một số lượng lớn vi khuẩn và vi rút nhưng không thể đảm bảo việc tiêu diệt tất cả chúng hoàn toàn. Điều quan trọng là cần sử dụng các phương pháp và chất kháng khuẩn đúng cách để giảm số lượng vi khuẩn và vi rút đến mức an toàn cho sức khỏe.

• Có cách nào tiệt trùng một cách tự nhiên và không sử dụng chất kháng khuẩn?

Có, một cách tiệt trùng tự nhiên là sử dụng ánh sáng mặt trời. Ánh sáng mặt trời chứa nhiều tia tử ngoại có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và vi rút. Để tiệt trùng bằng ánh sáng mặt trời, có thể treo các vật dụng ngoài trời trực tiếp dưới ánh sáng mặt trời trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng ánh sáng mặt trời không hiệu quả với tất cả các loại vi khuẩn và vi rút.

Hãy để lại ý kiến và chia sẻ bài viết này để giúp mọi người hiểu rõ hơn về tiệt trùng là gì và cách tiếp cận an toàn với vi khuẩn và vi rút. Bạn có thắc mắc gì về tiệt trùng không? Hãy để lại câu hỏi của bạn và hoccungthukhoa.vn sẽ cố gắng giải đáp cho bạn. Chia sẻ với bạn bè và gia đình của bạn để mọi người cùng nhận được thông tin hữu ích này. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tiệt trùng và quan trọng của nó trong việc bảo vệ sức khỏe của chúng ta.

Nguồn: https://hoccungthukhoa.vn
Danh mục: Giáo Dục