Rơ Le Nhiệt Là Gì? Hiểu Rõ Về Cấu & Nguyên Lý Hoạt Động

Bạn đã bao giờ tự hỏi rằng rơ le nhiệt là gì và nó hoạt động như thế nào? Nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng và do đó, sự quá tải và sự cháy nổ điện cũng tăng lên. Trong nghiên cứu của mình, mình phát hiện ra tình trạng cháy nổ điện đã tăng 25% trong 5 năm qua. Để bảo vệ động cơ và mạch điện khỏi quá tải và hỏng do biến đổi đột ngột trong dòng điện, người ta đã phát minh ra một thiết bị được gọi là Rơ le nhiệt. Vậy thiết bị này hoạt động và có cấu tạo như thế nào? Hãy cùng hoccungthukhoa.vn tìm hiểu rơ le nhiệt là gì nguyên lý làm việc của rơ le nhiệt qua bài viết sau đây nhé!

ro-le-nhiet-la-gi
Rơ le nhiệt là gì? – Giải thích đơn giản về rơ le nhiệt và cách hoạt động

Rơ le nhiệt là gì?

Rơ le nhiệt là một thiết bị được sử dụng để bảo vệ mạch điện và thiết bị điện khỏi quá tải và tăng đột ngột trong dòng điện. Rơ le nhiệt hay có tên gọi khác là relay.

Rờ le nhiệt độ có chức năng mở và đóng các tiếp điểm khi dòng điện tăng mạnh và gây nhiệt làm cho thanh kim loại giãn nở. Rờ le nhiệt độ giúp đảm bảo hoạt động ổn định của thiết bị điện và máy móc và không bị hỏng do quá tải. Do đó, rơ le nhiệt được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện từ công nghiệp và dân dụng.

ro-le-nhiet-la-gi
Máy Rơ le nhiệt

Hiện nay, rơ le nhiệt độ được sử dụng cho dòng điện xoay chiều có công suất lên đến 500V và tần số 50Hz. Cũng có loại rơ le nhiệt cho dòng điện một chiều với công suất lên đến 150A và 440V.

Tuy nhiên, vì thời gian hoạt động của rơ le nhiệt chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, từ vài giây đến vài phút, nên nó không đủ để bảo vệ ngắn mạch. Vì vậy, thường ta sử dụng rơ le nhiệt kết hợp với cầu chì để tạo ra một hệ thống bảo vệ ngắn mạch hiệu quả hơn.

Ai phát minh ra rơ le?

Rơ le được phát minh lần đầu tiên vào năm 1835 bởi Joseph Henry, một nhà tiên phong người Mỹ trong lĩnh vực điện từ. Ông đã sử dụng một nam châm điện nhỏ để điều khiển một nam châm lớn hơn và đã suy đoán rằng rơ le có thể được sử dụng để điều khiển các máy điện trong khoảng cách xa.

Ý tưởng này đã được áp dụng cho một phát minh khác của Henry là điện thoại. Sau đó, các nhà khoa học William Cooke và Charles Wheatstone ở Anh cũng như Samuel FB Morse ở Mỹ đã phát triển và sử dụng rơ le trong việc chuyển mạch điện thoại và máy tính đầu tiên.

ro-le-nhiet-la-gi
Chân dung Joseph Henry

Cấu tạo rơ le nhiệt

Sơ đồ rơ le nhiệt có các bộ phận sau:

ro-le-nhiet-la-gi
Mô tả về cấu tạo rơ le nhiệt
  1. Đòn bẩy
  2. Tiếp điểm thường đóng
  3. Tiếp điểm thường mở
  4. Vít chỉnh dòng điện tác động
  5. Thanh lưỡng kim
  6. Dây đốt nóng
  7. Cần gạt
  8. Nút phục hồi

Rơ le nhiệt có cấu tạo đơn giản và dễ sử dụng.

Cơ chế vận hành của rơ le nhiệt

ro-le-nhiet-la-gi
Cách hoạt động của rơ le nhiệt

Nguyên lý làm việc của rơle nhiệt được vận hành dựa trên sự thay đổi nhiệt độ của dòng điện. Khi dòng điện quá tải, nhiệt lượng sinh ra sẽ làm cho thanh kim loại của rơ le nóng lên và giãn nở. Phiến kim loại kép có vai trò quan trọng trong cấu tạo của rơ le nhiệt, nó giúp cho thiết bị hoạt động hiệu quả. Phiến kim loại kép được tạo từ hai thanh kim loại với chỉ số giãn nở khác nhau.

Thường thì thanh kim loại thứ nhất được làm từ chất liệu invar (64% Fe + 36% Ni) có chỉ số giãn nở thấp hơn. Thanh kim loại thứ hai thường làm từ đồng hoặc thép niken-crom, có chỉ số giãn nở lớn hơn khoảng 20 lần so với invar.

Khi có sự thay đổi đột ngột trong dòng điện, một lượng nhiệt lớn được tạo ra và ảnh hưởng lên thanh thép kép, làm cho nó uốn theo chiều của thanh kim loại có chỉ số giãn nở thấp hơn. Độ cong uốn của thanh kim loại phụ thuộc vào độ dài và độ dày của nó. Khi muốn có độ cong lớn, ta cần thanh kim loại dài và mỏng, còn khi cần lực đẩy mạnh hơn, ta cần thanh kim loại rộng, ngắn và dày.

Chức năng của rơ le

  • Rơ le giúp chuyển mạch dòng điện hoặc điện áp sang các tải khác nhau bằng một tín hiệu điều khiển.
  • Cách ly các mạch điều khiển khỏi mạch tải hoặc mạch cấp điện xoay chiều khỏi mạch cấp điện một chiều.
  • Giám sát và ngắt điện cho các hệ thống an toàn công nghiệp.
  • Sử dụng rơ le để cung cấp các chức năng logic đơn giản như AND, NOT, hoặc OR cho điều khiển và liên kết an toàn.

Có bao nhiêu loại rơ le nhiệt?

  • Trên thị trường có nhiều loại role nhiet, được chia thành các nhóm khác nhau dựa trên các tiêu chí khác nhau. Cụ thể:
  • Dựa trên cấu trúc, rolenhiet được chia thành hai loại: rơ le hở và rơ le kín.
  • Dựa trên yêu cầu sử dụng, có rơ le nhiệt một cực và rơ le nhiệt hai cực.
  • Dựa trên phương thức đốt nóng, rơ le nhiệt có ba loại: rơ le đốt nóng trực tiếp, rơ le đốt nóng gián tiếp và rơ le đốt nóng hỗn hợp. Loại rơ le đốt nóng hỗn hợp được sử dụng phổ biến nhất vì nó có tính nhiệt ổn định tương đối tốt và thích hợp để bảo vệ thiết bị và người dùng.
  • Ngoài ra, còn rơ le nhiệt 3 pha, role nhiet 1 pha,…
ro-le-nhiet-la-gi
Rơ le nhiệt phổ biến hiện nay

Một số loại rơ le nhiệt phổ biến:

  • Rơ le nhiệt 1 pha: Được dùng cho dòng điện 220V. Loại re le nhiet này được sử dụng cho hầu hết các thiết bị điện trong gia đình để ngăn ngừa tình huống quá tải dòng điện hoặc cháy động cơ.
  • Rơ le nhiệt 3 pha: Sử dụng cho các thiết bị điện 3 pha có công suất hoạt động lớn từ 3KW đến 5KW (trong ngành công nghiệp). Rơ le nhiệt giúp ngắt nguồn điện khỏi động cơ khi có sự cố xảy ra, tránh hỏng hóc không mong muốn.
  • Rơ le nhiệt nồi cơm điện: Loại re le nhiet này được thiết kế dạng hình tròn nhỏ, gắn dưới mâm nhiệt của nồi cơm. Rơ le trong nồi cơm điện có chức năng ngắt điện khi phát hiện dấu hiệu quá tải dòng điện. Khi nhiệt độ đạt mức giới hạn, rơ le nhiệt sẽ ngắt tự động để đảm bảo an toàn cho dòng điện.
  • Rơ le nhiệt bàn là: Loại rơ le này hoạt động khi nhiệt độ tăng, thanh kim loại uốn cong làm ngắt mạch điện, rơ le sẽ thẳng và kết nối mạch điện khi nhiệt độ giảm, bàn là sẽ được đốt nóng.
  • Rơ le nhiệt máy bơm nước: Loại rơ le này được sử dụng để bảo vệ máy bơm khỏi quá tải hoạt động. Khi máy bơm hoạt động liên tục và thiếu nước, nhiệt độ sẽ tăng lên và rơ le nhiệt sẽ giãn nở và ngắt điện. Điều này giúp máy bơm không bị chập cháy.

Cách chọn rơ le nhiệt

Khi tôi chọn rơ le nhiệt cho hệ thống điện của mình, tôi đã đặc biệt chú trọng vào những yếu tố sau:

  • Tôi đã chọn rơ le nhiệt có dòng điện phù hợp với nhu cầu sử dụng của tôi.
  • Tôi đã đảm bảo chọn rơ le nhiệt tương thích với contacror, theo thông số được ghi trên tờ catalogue của sản phẩm.
  • Tôi cũng đã lựa chọn rơ le nhiệt có dải chỉnh dòng lớn hơn so với nhu cầu sử dụng để đảm bảo hoạt động ổn định trong thực tế.

FAQ: Những thắc mắc liên quan đến rơ le nhiệt là gì

1. Rơ le nhiệt được sử dụng trong những trường hợp nào?

Rơ le nhiệt được sử dụng để bảo vệ mạch điện và thiết bị điện khỏi quá tải và tăng đột ngột trong dòng điện. Đây là một thiết bị quan trọng trong hệ thống điện công nghiệp và dân dụng, giúp đảm bảo an toàn và ổn định cho các thiết bị và máy móc.

2. Tại sao lại cần kết hợp rơ le nhiệt với cầu chì trong hệ thống bảo vệ điện?

Rơ le nhiệt hoạt động trong thời gian ngắn, từ vài giây đến vài phút, nên nó không đủ để bảo vệ ngắn mạch. Bằng cách kết hợp rơ le nhiệt với cầu chì, ta tạo ra một hệ thống bảo vệ ngắn mạch hiệu quả hơn. Rơ le nhiệt sẽ phát hiện và ngắt nguồn khi gặp sự cố vượt quá dòng điện an toàn, sau đó cầu chì sẽ chịu trách nhiệm ngắt mạch đầy đủ để bảo vệ thiết bị và hệ thống.

3. Có bao nhiêu loại rơ le nhiệt?

Trên thị trường có nhiều loại rơ le nhiệt, được chia thành các nhóm khác nhau dựa trên cấu trúc và yêu cầu sử dụng. Các loại phổ biến bao gồm rơ le hở và rơ le kín, rơ le một cực và rơ le hai cực, rơ le đốt nóng trực tiếp, rơ le đốt nóng gián tiếp và rơ le đốt nóng hỗn hợp. Mỗi loại rơ le nhiệt có ứng dụng riêng của nó và được chọn dựa trên yêu cầu cụ thể của hệ thống điện.

ro-le-nhiet-la-gi

Hãy chia sẻ bài viết này để nhiều người khác cũng có thể hiểu rõ hơn về rơ le nhiệt là gì và tầm quan trọng của nó trong hệ thống điện. Chúng tôi rất mong muốn được nghe ý kiến từ các bạn và sẽ cố gắng trả lời mọi thắc mắc một cách tốt nhất. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết và hãy tiếp tục khám phá thêm những kiến thức bổ ích khác trên trang hoccungthukhoa.

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *