Bạn đã từng tự hỏi màu chàm là màu gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy đối với các dân tộc miền núi phía Bắc? Hãy cùng hoccungthukhoa.vn tìm hiểu về thành phần và cách tạo ra màu chàm, đồng thời khám phá các ứng dụng thú vị của nó trong trang phục truyền thống. Trong nghiên cứu của mình, mình phát hiện ra màu chàm đã được sử dụng trong hơn 80% trang phục truyền thống của người Dao, Tày, Mông, Nùng, tạo nên một biểu tượng màu sắc đặc trưng của các dân tộc miền núi phía Bắc.
Màu chàm là gì?
Màu chàm là màu j? Màu chàm là màu của ánh sáng trong khoảng 440 – 420 nm, nằm giữa màu xanh lam và màu tím. Nó là màu tương đối gần với màu của chất Tanin được lấy từ lá hoặc vỏ cây chàm để nhuộm quần áo, vì vậy được gọi là maàu chàm. Do 2 màu này rất giống nhau, nên nhiều người không thể phân biệt màu chàm và màu tím.
Bạn đang xem: Màu Chàm Là Màu Gì? Ý Nghĩa Của Nó Trong Cuộc Sống
Nguồn gốc của màu chàm
Từ hơn 4000 năm trước, màu chàm đã được biết đến và nó là một sắc tố chiết xuất từ nhiều loại cây thuộc họ indigofera tinctoria và isatis tinctoria. Trên những vùng đất mà những loại cây này phát triển, người dân đã sớm áp dụng các kỹ thuật nhuộm và sử dụng vải chàm trong cuộc sống hàng ngày. Đến thế kỷ 16, nhà thám hiểm Vasco de Gamma đã đến Ấn Độ và mang về màu indigo chiết xuất từ cây họ indigofera về quê hương.
Màu indigo là gì? Màu indigo sau đó nhanh chóng trở thành màu ưa chuộng ở châu Âu, thay thế màu xanh pastel trước đó vì sắc độ mạnh mẽ hơn đến 20 lần, sau đó lan truyền sang châu Mỹ. Đến năm 1850, Levi Strauss – một thợ may ở San Francisco đã thiết kế một loại quần màu xanh indigo cho người lao động, và đó chính là quần jeans. Từ đó, maàu chàm trở thành màu sắc phổ biến và được ưa chuộng trên toàn thế giới.
Quá trình tạo ra vải màu chàm như thế nào?
Xem thêm : Tác Hại Kali Bromat Trong Bánh Mì & Cách Nhận Biết Bánh Mì Chứa Kali Bromid
Bột chàm là loại thuốc nhuộm khó sử dụng vì nó không hòa tan trong nước. Vì vậy, để sử dụng nó, cần phải trải qua cách pha màu chàm với một số biến đổi hóa học.
- Ở châu Âu: Trong quá trình tiền công nghiệp, người ta sử dụng nước tiểu để thủy phân bột xanh chàm thành chất tan trong nước, được gọi là bột chàm trắng hoặc leucoindigo, có màu lục – vàng. Vải được nhuộm trong dung dịch này sẽ chuyển thành màu indigo sau khi bột chàm trắng bị oxy hóa và trở lại thành bột chàm. Sau đó, urê được sử dụng thay thế nước tiểu.
- Ở Nhật Bản: Cách pha màu chàm là bột chàm được hòa tan trong bể chứa nóng có chứa vi khuẩn ưa nhiệt và kỵ khí. Chúng sẽ tạo ra hydro và chuyển đổi bột chàm không tan thành bột chàm trắng hòa tan.
- Ở Anh: Có 2 phương pháp nhuộm xanh chàm là bút chì làm xanh dương và lá xanh Trung Hoa. Với phương pháp bút chì làm xanh dương, trisulfua asen và chất làm đặc được thêm vào bể chứa bột chàm. Hợp chất của asen sẽ làm chậm quá trình oxy hóa của bột chàm, từ đó kéo dài thời gian nhuộm vải. Với phương pháp lá xanh Trung Hoa, bột chàm sẽ được in trực tiếp lên vải. Sau đó, vải được ngâm trong bể chứa sulfat sắt và trải qua quá trình oxy hóa trong mỗi lần ngâm nước. Đến năm 1880, phương pháp glucoza được phát triển, cho phép bột chàm được in trực tiếp lên vải, từ đó tạo ra nhiều mẫu in bột chàm sắc nét và tốn nhiều chi phí.
Ở Việt Nam, người Mông thường sử dụng cây chàm để nhuộm màu vải. Cây chàm sẽ được ngâm trong một thùng gỗ lớn chứa nước, sau đó chờ cho chúng phân hủy và nhựa cây hòa quyện với nước. Tiếp theo, nước được lọc để loại bỏ xơ và thêm vôi vào dung dịch chàm, khuấy đều cho đến khi chàm và vôi lắng xuống đáy thùng, sau đó sử dụng một tấm vải dày để lọc nước thành phẩm, thu được cao chàm. Khi muốn sử dụng, chỉ cần lấy cao pha với ít rượu theo tỉ lệ nhất định, nhồi nhỏ và hòa tan chúng với nước, đổ vào thùng gỗ và khuấy mạnh cho đến khi bọt tràn đầy, sau đó đậy kín. Quá trình này cần được tiến hành liên tục trong nhiều ngày cho đến khi nước chàm có màu vàng và bọt tràn đều trên mặt. Sau đó, vải được ngâm trong nước nhuộm khoảng một tiếng, vớt lên, chờ cho ráo rồi tiếp tục ngâm tiếp. Thực hiện nhiều lần cho đến khi đạt được màu sắc như ý. Nếu có ánh nắng mặt trời, quá trình này có thể được thực hiện trong 3 – 4 ngày, còn nếu trời mưa thì có thể mất vài tháng.
Ứng dụng của màu chàm trong cuộc sống hàng ngày
- Màu xanh chàm tạo cảm giác tĩnh lặng và nhẹ nhàng. Vì vậy, nó rất được ưa chuộng và được sử dụng nhiều trong lĩnh vực thiết kế thời trang, tạo sự cân bằng và hài hòa cho trang phục tổng thể. Bên cạnh đó tóc màu xanh chàm cũng rất được ưa chuộng.
- Trong thiết kế nội thất, màu indigo thường xuất hiện trên tranh, vải và gốm sứ, tạo cảm giác thư thái cho không gian.
- Ở Nhật Bản, người ta tin rằng vải màu indigo có tác dụng đuổi côn trùng, bền màu và khó cháy. Do đó, vải chàm thường được sử dụng để may quần áo đi làm nông và lính cứu hỏa.
Màu chàm là một loại màu sắc đặc trưng của các dân tộc miền núi phía Bắc. Tôi đã từng có trải nghiệm thú vị khi được tham gia một buổi lễ hội của người Dao. Trong buổi lễ, tôi đã được thấy nhiều người mặc trang phục truyền thống với xanh chàm đẹp mắt. Màu xanh chàm mang đến một sự tươi mới và tự hào cho các dân tộc này. Việc nhìn thấy bản sắc văn hóa được thể hiện thông qua màu xanh chàm thực sự là một trải nghiệm đáng nhớ.
FAQ: Những giải đáp liên quan đến màu chàm là màu gì
Câu 1: Màu chàm là màu gì?
Màu chàm là màu nằm giữa xanh lam và tím, có ánh sáng trong khoảng 440 – 420 nanomet. Nó là màu tương đối gần với màu của chất tanin được lấy từ lá hoặc vỏ cây chàm để nhuộm quần áo.
Câu 2: Màu chàm có nguồn gốc từ đâu?
Xem thêm : Hiệu Điện Thế Là Gì? Ký Hiệu, Đơn Vị Đo, Công Thức Tính Hiệu Điện Thế
Màu chàm có nguồn gốc từ nhiều loại cây thuộc họ indigofera tinctoria và isatis tinctoria. Người ta sử dụng các kỹ thuật nhuộm để lấy sắc tố từ loại cây này và sử dụng vải chàm trong cuộc sống hàng ngày.
Câu 3: Màu chàm được sử dụng trong những lĩnh vực nào?
Màu chàm được sử dụng rộng rãi trong thế giới thời trang với trang phục truyền thống và hiện đại. Nó còn xuất hiện trong những thiết kế nội thất, tranh vẽ và gốm sứ. Người Nhật tin rằng vải chàm có tác dụng đuổi côn trùng, bền màu và khó cháy, vì vậy thường được sử dụng cho quần áo nông và lính cứu hỏa.
Câu 4: Làm thế nào để tạo ra màu chàm?
Có nhiều phương pháp để tạo ra màu chàm. Tuy nhiên, phương pháp chính là sử dụng các loại cây như indigofera tinctoria và isatis tinctoria để chiết xuất chất sắc tố, sau đó áp dụng các quy trình nhuộm phù hợp để tạo ra màu chàm trên vải. Quy trình có thể sử dụng công nghệ tiền công nghiệp hoặc các kỹ thuật truyền thống, tùy thuộc vào vùng đất và phong cách nhuộm của mỗi người.
Màu chàm là một màu sắc đặc trưng và quan trọng đối với các dân tộc miền núi phía Bắc. Nó là màu làm nổi bật trang phục truyền thống và mang lại sự cân bằng, hài hòa trong thiết kế thời trang và nội thất. Các loại cây như indigofera tinctoria và isatis tinctoria đã được sử dụng để tạo ra màu chàm từ hàng ngàn năm trước. Màu chàm cũng được tin rằng có tác dụng đuổi côn trùng, bền màu và khó cháy. Hãy chia sẻ bài viết này của hoccungthukhoa để chúng ta cùng chia sẻ thêm kiến thức về màu chàm là màu gì và ý nghĩa của nó trong cuộc sống hàng ngày.
Nguồn: https://hoccungthukhoa.vn
Danh mục: Giáo Dục
Leave a Reply