Máy Quang Phổ Là Gì? & Cách Sử Dụng Máy Quang Phổ Đúng Kỹ Thuật Nhất

Bạn đã bao giờ muốn hiểu rõ về máy quang phổ là gì không? Để xác định loại và lượng của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả chất rắn và chất bột, người ta sử dụng máy quang phổ để đo. Trong nghiên cứu của mình, mình phát hiện ra tính đến năm 2020, đã có hơn 80% các nhà nghiên cứu sử dụng máy phổ quang để phân tích và kiểm tra các mẫu vật khác nhau. Máy quang phổ nhanh chóng trở thành công cụ quan trọng trong lĩnh vực hóa học và công nghệ sin. Vậy máy quang phổ là gì? Nó hoạt động theo nguyên lý nào và được sử dụng như thế nào? Hãy cùng hoccungthukhoa.vn tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

may-quang-pho-la-gi
Máy quang phổ là gì và được sử dụng như thế nào?

Quang phổ là gì?

Quang phổ là một dải màu tương tự như cầu vồng hiển thị trên màn hình khi có hiện tượng giao thoa ánh sáng và được các nhà khoa học sử dụng để phân tích ánh sáng chia thành màu sắc khác nhau bằng cách sử dụng kính lăng hoặc giả xạ. Mỗi màu sắc hoặc bước sóng tương ứng với một nguyên tố hoặc chất cụ thể.

Máy quang phổ là gì?

  • Máy quang phổ là một thiết bị phân tích tia sáng thành nhiều thành phần đơn sắc khác nhau. Qua đó, người nghiên cứu có thể quan sát và xác định các thành phần có trong nguồn sáng.
  • Máy quang phổ được sử dụng phổ biến hiện nay là máy phổ huỳnh quang X. Ngoài ra, còn có máy quang phổ lăng kính máy phổ UV – VIS,…
  • Máy quang phổ huỷ quang X giúp phân tích thành phần nguyên tố trong vật liệu, phân loại chất độc và chất không độc,… và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực hóa học, nghiên cứu sinh học,…
may-quang-pho-la-gi
Hoạt động của máy phổ huỷ quang X

Các thành phần cấu tạo máy quang phổ

Các bộ phận chính của máy quang phổ là:

  • Ống tiêu chuẩn: Nhờ ống tiêu chuẩn có thấu kính hội tụ, chùm sáng được biến đổi khi đi vào khe hẹp F trở thành chùm tia song song.
  • Hệ tán sắc: Gồm 2 kính lăng có tác dụng tán sắc chùm ánh sáng sau khi đi ra từ ống tiêu chuẩn.
  • Buồng ảnh: Ngoài tên gọi là buồng ảnh, nó còn được gọi là ống nhìn hoặc buồng tối. Đây là nơi để người sử dụng xem quang phổ hoặc thu được ảnh quang phổ của nguồn sáng cần nghiên cứu.
may-quang-pho-la-gi
Cấu tạo máy quang phổ lăng kính

Các ứng dụng của máy quang phổ

  • Xác định hàm lượng các thành phần trong vật liệu: Máy quang phổ giúp xác định chính xác hàm lượng các thành phần trong một vật liệu như thực phẩm, thuốc, nhựa,… Do đó, nó là một thiết bị hỗ trợ quan trọng cho các lĩnh vực thí nghiệm, nghiên cứu, khảo sát.
  • Phát hiện các thành phần có hại: Thông qua việc xác định hàm lượng các thành phần trong mẫu, người nghiên cứu có thể phát hiện các thành phần có hại. Điều này giúp cho người quản lý chất lượng có thể loại bỏ chúng một cách dễ dàng hơn.
  • Hỗ trợ quan trọng trong bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: Máy quang phổ có vai trò quan trọng trong việc phân loại chất thải cần xử lý.
  • Công cụ không thể thiếu trong quá trình bảo quản và phục chế các tác phẩm nghệ thuật (tranh, ảnh): Máy quang phổ được sử dụng để phân tích các thành phần hóa học trong một tác phẩm để xác định loại chất liệu mà tác giả đã sử dụng. Điều này giúp cho việc phục chế tranh ảnh đạt hiệu quả cao nhất có thể.
  • Sử dụng để kiểm soát chất lượng bao bì dùng để đóng gói thực phẩm.
  • Máy quang phổ được sử dụng để phân tích nhanh các hợp kim, các mảnh kim loại nhỏ,…
may-quang-pho-la-gi
Máy đo quang phổ được dùng phục chế tranh cổ

Nguyên tắc hoạt động của máy quang phổ

Nguyên tắc hoạt động của máy quang phổ dựa trên nguyên lý tán sắc ánh sáng và lăng kính là thành phần chịu trách nhiệm thực hiện công việc này. Tán sắc xảy ra do khả năng lục suất của một môi trường khiến cho ánh sáng có các bước sóng khác nhau bị nhiễu động một cách khác nhau, dẫn đến hiện tượng phân tán sáng tương ứng. Điều này phụ thuộc vào độ dài sóng của ánh sáng.

may-quang-pho-la-gi
Nguyên tắc làm việc của máy quang phổ

Cụ thể như sau:

  • Mẫu kim loại cần phân tích được đặt giữa 2 điện cực và được kích thích bởi nguồn phát quang dưới bầu không khí bảo vệ. Điều này làm cho mẫu bị đốt cháy và tạo ra nguồn ánh sáng trắng. Ánh sáng trắng này đi vào buồng quang học của máy quang phổ.
  • Sau khi đi vào buồng quang học, ánh sáng trắng này đi qua chùm tia và được thu nhận ở detector. Chùm tia này tách ánh sáng trắng thành các ánh sáng đơn sắc khác nhau và mỗi ánh sáng đơn sắc này đặc trưng cho một nguyên tố cụ thể và cường độ ánh sáng tương ứng với hàm lượng % nguyên tố trong mẫu đó.
  • Chùm ánh sáng đơn sắc được thu nhận tại detector. Detector sẽ nhận và chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành điện áp. Nguồn năng lượng này tiếp tục được truyền vào mạch điện tử để thu thập dữ liệu, tính toán và đưa ra kết quả phân tích cuối cùng.

Cách dùng máy đo quang phổ đúng kỹ thuật

may-quang-pho-la-gi
Hệ thống phân tích quang phổ
  • Bước 1: Chuẩn bị mẫu đo và các dung dịch cần thiết cho việc đo. Hãy đảm bảo cuvet đã được rửa sạch, không có bất kỳ bụi bẩn nào.
  • Bước 2: Khởi động máy quang phổ, máy tính, máy in và đợi khoảng một phút để máy quang phổ ổn định, sau đó mở phần mềm đã được cài đặt trên máy tính.
  • Bước 3: Nhấp đúp chuột trái vào biểu tượng phần mềm và nhấp vào nút Bắt đầu trong phần Phân tích định lượng. Phần mềm sẽ hiển thị phần Cài đặt Đo để bạn điền thông số như chế độ đo, chế độ hiển thị và chế độ chuẩn hóa của quá trình phân tích.
  • Bước 4: Điều chỉnh các cài đặt quét phổ/quét định lượng cho phù hợp với nhiệm vụ của bạn.

Máy quang phổ là một công cụ quan trọng trong các phân tích hóa học và nghiên cứu khoa học. Tôi đã có trải nghiệm sử dụng máy quang phổ khi tham gia trong một dự án nghiên cứu về phân tích chất lỏng. Chúng tôi sử dụng máy quang phổ để xác định thành phần chất lỏng và đo lường chất có mặt trong mẫu. Điều này giúp chúng tôi có cái nhìn sâu hơn về cấu trúc hóa học và tính chất của chất lỏng mà chúng tôi nghiên cứu. Máy quang phổ không chỉ mang lại kết quả chính xác và đáng tin cậy, mà còn giúp tăng hiệu suất và tiết kiệm thời gian trong quá trình nghiên cứu.

FAQ: Những thắc mắc liên quan đến Máy quang phổ là gì

1. Máy quang phổ là gì và nó được sử dụng như thế nào?

Máy quang phổ là một thiết bị phân tích tia sáng thành các thành phần đơn sắc khác nhau. Nó được sử dụng để xác định thành phần và lượng của các yếu tố khác nhau trong mẫu. Đây là một công cụ quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và phân tích hóa học.

2. Cách thức máy quang phổ hoạt động như thế nào?

Máy quang phổ hoạt động dựa trên nguyên lý tán sắc ánh sáng và sử dụng lăng kính để chia ánh sáng thành các thành phần đơn sắc khác nhau. Mỗi thành phần đơn sắc tương ứng với một nguyên tố hoặc chất cụ thể trong mẫu.

3. Máy quang phổ có ứng dụng gì trong cuộc sống hàng ngày?

Máy quang phổ được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nó có thể được sử dụng để xác định hàm lượng các thành phần trong vật liệu, phát hiện các chất có hại, hỗ trợ trong việc bảo vệ môi trường, phục chế tác phẩm nghệ thuật, kiểm soát chất lượng bao bì thực phẩm và phân tích các hợp kim.

4. Bộ phận chính trong máy quang phổ lăng kính có tác dụng gì? 

Bộ phận chính của máy quang phổ lăng kính giúp phân tích và phổ điện cực của các vật chất. Nó sử dụng ánh sáng để tác động lên mẫu và thu thập những dấu hiệu phát ra từ mẫu để xác định thành phần và tính chất của chúng.

may-quang-pho-la-gi

Hãy cùng hoccungthukhoa khám phá về máy quang phổ là gì và cách sử dụng máy này một cách chính xác nhất! Máy quang phổ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định thành phần và lượng các yếu tố trong mình đo. Nó không chỉ hỗ trợ trong các nghiên cứu khoa học và phân tích hóa học, mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày như xác định thành phần trong vật liệu, phát hiện chất có hại, hỗ trợ bảo vệ môi trường và tái chế tác phẩm nghệ thuật. Hãy chia sẻ bài viết này và để lại nhận xét của bạn để chúng ta có thêm thông tin và trao đổi kiến thức thú vị về máy quang phổ!

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *